نشریه عصر شبکه - امروزه جست‌وجو در اینترنت امری مهم است که تاثیرات بسیاری در زندگی انسان دارد. اما با توجه به گستردگي، تنوع و افزايش روزافزون سايت‌ها، يافتن اطلاعات مورد نظر تا حدی مشکل است...


اين مطلب يكي از مقالات بخش ويژه نشريه عصر شبكه در شماره 133 با عنوان گوگل زیر ذره بین مي‌باشد. جهت دريافت اين بخش ويژه به بخش پرونده‌هاي ويژه سايت مراجعه نمائيد.

امروزه جست‌وجو در اینترنت امری مهم است که تاثیرات بسیاری در زندگی انسان دارد. اما با توجه به گستردگي، تنوع و افزايش روزافزون سايت‌ها، يافتن اطلاعات مورد نظر تا حدی مشکل است. کاربر با داشتن نشانی سایت به راحتی می‌تواند به منبع موردنظرش دسترسی پیدا کند اما امان از روزی که نشاني سايت را نداشته باشد! در این صورت او باید كليد‌واژه يا عبارت مورد نظرش را در يكي از موتورهای جست‌وجو (search Engine) تایپ کند و پس از گشت و گذار فراوان در سایت‌های مختلف، آن‌چه را می‌خواهد، بیابد.


تقریبا همه ما از موتور جست‌وجوی گوگل برای جست‌وجوهای خوداستفاده می کنیم. جذابیت موتور جست‌وجوي مذكور نیز در سرعت، سادگی و الگوریتم بسیار قدرتمند آن است که در نتیجه جست‌وجوها، بیش از میلیاردها لینک مرتبط را برای کاربر فهرست می‌کند. با توجه به قابليت‌هايي كه موتور جست‌وجوی گوگل در یافتن اطلاعات دارد، جست‌وجو در آن نيز مستلزم رعايت اصول و نكته‌هايي است. برای به نتیجه رسیدن کار جست‌وجو مهارت‌هاي خاصي نياز است كه بدون توجه به آنها، جست‌وجوی موفق تقريبا نا‌ممکن است.هیچ چیزی وجود ندارد که در گوگل پیدا نشود. اگر به دنبال مطلب یا موردی گشتید و آن را پیدا نکردید، مطمئن باشید اشکال از روش جست‌وجوی شماست. برای یک جست‌وجوی کامل و دقیق و در نتيجه به‌دست آوردن نتیجه‌ای مطلوب در گوگل باید به نکاتی توجه داشت که در اين مقاله به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
- پیش از جست‌وجو چند کلمه کلیدی در مورد مطلب مورد نظرتان مشخص کنید. حتما توجه داشته باشید که هنگام جست‌وجو از كلمات درست و مهم استفاده ‌كنيد. برای رسیدن به نتیجه‌ای دقیق‌تر می‌توانید چند كلمه كليدي را با هم به کار ببرید. اصلا هراس نداشته باشيد چون هر‌چه تعداد كلمات كليدي در عبارت مورد جست‌وجو بيشتر باشد، نتیجه بهتری می گیرید. اگر جست‌وجو ی شما به نتیجه مطلوب نرسید،کلمات کلیدی را عوض کنید و دوباره به جست‌وجو بپردازید.
- انتظار نداشته باشید که با بازکردن اولین سایت، همه مطالب مورد نظر خود را پیدا کنید.
- یک مطلب کلی به بخش‌های جزئی‌تر تقسیم شده و در صفحه‌های مختلف قرار گرفته است. به همین دلیل برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید به صفحات مختلف یک سایت سرکشی کرد.
- درست نوشتن کلمه یا اصطلاحی که دنبال آن هستید، مهم است. اگر املای درست کلمه را نمی‌دانید یا فراموش کرده‌اید، بهتر است از نشانه‌های نظیر * به جاي حرف یا حروفي كه به درست بودنشان شك داريد، استفاده کنید.
- بد نیست از مترادف‌هاي مختلف واژه مورد نظرتان نیز در روند جست‌وجو کمک بگیرید زیرا شما به دنبال یافتن یک واژه نیستید بلكه يك مفهوم و موضوع را جست‌وجو می‌کنید.
خوب است بدانید بزرگ یا کوچک بودن حروف در نتیجه جست‌وجوهای گوگل تاثیری ندارد. به طور مثال: کلمات tehran، Tehran یا TEHRAN همه نتیجه ای واحد در بر خواهد داشت. در ضمن، گوگل کلماتی همچون .com، and، http و ... را به صورت خودکار نادیده می‌گیرد. این کلمات اصولا تاثیری در نتیجه جست‌وجو ندارند و فقط روند آن را کند می کنند.
- استفاده از جست‌وجوی پيشرفته (Advanced search) نیز راه دیگری است که به شما در رسیدن به نتايج مطلوب و مفيد کمک می‌کند.

سرعت بخشیدن به جست‌وجو
علاوه بر نکته‌هایی که کار جست‌و‌جو را راحت و آسان می‌کنند، بد نیست با علائم و راهکارهایی نیز که جست‌وجو را سرعت می‌بخشند، آشنا شوید. این علایم در قسمت راهنمای گوگل آورده شده‌اند و کاربر را برای رسیدن سریع‌تر به مقصد یاری می‌کنند.
در ادامه برخی از این موارد را می‌بینید:
+ – * / براي انجام محاسبات ابتدایی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم)
% of : محاسبه درصد ِ ...
old units in new units : تبديل واحدهاي مختلف (واحدهای قبلی به واحدهای جدید)
biking Italy : (دوچرخه ایتالیا) با این روش، موتور جست‌وجو عملا به‌دنبال دو کلمه دوچرخه و ایتالیا در میان انبوه مطالب خواهد گشت.
recycle steel OR iron : (استیل یا آهن بازیافتی) با گذاشتن کلمه OR (به معنی یا) با حروف بزرگ می‌توان یک صفت را برای چندین اسم نوشت و به‌طور هم‌زمان به جست‌وجوی همه آن‌ها پرداخت.
«I have a dream» : با قرار دادن یک جمله داخل گیومه، در واقع جست‌وجوگر را محدود می‌کنید تا فقط منابعی که این جمله را به طور کامل در بر مي‌گيرند به شما نشان دهد.
camera –mobile : (دوربین – موبایل) با قرار دادن علامت منها در واقع به جست‌وجوگر می‌گوییم فقط دنبال مطالبی بگردد که در مورد کلمه اول (camera) هستند اما به كلمه دوم (mobile) ارتباطي ندارند؛ یعنی مثلا به‌دنبال کلمه دوربین با حذف گزینه‌هایی که مربوط به دوربین‌های موبایل می‌شود بپردازد.
Louis +I France : (لوئیس +1 فرانسه) با قرار دادن علامت جمع (+) جست‌وجوی کلمه اول را محدود به کلمه دوم می‌کنیم. به طور مثال:
لوئیس +1 فرانسه یعنی مطالبی که در مورد لوئیس اول پادشاه فرانسه است را جست‌وجو كن نه دیگر پادشاهان فرانسه.
castle ~glossary : (قلعه ~ لغت نامه) با گذاشتن علامت ~ در واقع به جست‌وجوگر مي‌فهمانيد مواردي كه پس از اين علامت آورده‌ايد را در رابطه با كلمه اول پيدا كند. در اين مثال، تمام لغت‌نامه‌های مربوط به قلعه جست‌وجو خواهند شد.
fortune-telling : (طالع-گفتن) با گذاشتن خط فاصله (-) بین یک دو كلمه در واقع از موتور جست‌وجو می‌خواهیم تمام فرم‌های آن کلمات را چه به‌صورت جداگانه و چه تركيبي یا همراه با خط‌فاصله برای ما پیدا کند.
define:imbroglio : تعریف: سوءتفاهم با نوشتن کلمه define و قرار دادن (:) جلوی آن در واقع از موتور جست‌وجو می‌خواهیم که به‌دنبال معنی آن کلمه بگردد.
city1 city2 : برنامه پرواز از شهری به شهر دیگر (مثلا : با نوشتن تهران تبریز برنامه پروازهایی که از تهران به سمت تبریز صورت می‌گیرد را خواهید دید)
site: : با تایپ site: بعد از کلمه مورد‌نظر در واقع از جست‌وجوگر می‌خواهیم تا تمام سایت‌هایی که شامل آن کلمه می‌شوند را به شما نمایش دهد.
[#]..[#] : نوشتن دو تاریخ در حالي كه دو نقطه مابين آن‌ها قرار داده‌ايد به معنای محدود کردن تاریخ است. (مثلا: وبا 1320..1352 یعنی تمامی مطالبی که در مورد وبا در این دو تاریخ نوشته شده‌اند را جست‌وجو كن)
filetype: م: (or ext:) با نوشتن این فرم بعد از مطلب مورد نظر در واقع نوع نمایش آن را محدود می‌کنید. مثلا : روزنامه همشهری شماره 20 با فرم: pdf یعنی فقط فرمت pdf فرم خواسته شده را نشان بده.

در مورد جست‌و‌جوی کلی در گوگل و این که برای سرعت بخشیدن به جست‌و‌جو چگونه از نشانه ها و علامت ها استفاده کنیم، برایتان صحبت کردیم. اکنون قصد داریم چند ترفند جالب دیگر را به اختصار برایتان توضیح بدهیم:
- ساعت جهانی: برای دانستن ساعت دقیق شهری که در آن حضور دارید، می توانید از فرمول بسیار ساده زیر استفاده کنید:
Time + نام شهر يا نام شهر + time



- تبدیل واحد پول: برای تبدیل واحد ارزهای رایج در دنیا، لازم نیست به سایت WSJ مراجعه کنید. برای این منظور کافیست دو واحد مورد نظر را پشت سرهم بنویسید. یا واحد اول را نوشته و بعد از حرف اضافه in، واحد پول مقصد را بنویسید. به طور مثال، برای تبدیل دلار به یورو می توانید دو عبارت كليدي USD EURO يا USD in EURO استفاده كنيد.


تبدیل واحدها: از موتور جست‌وجوی گوگل برای تبدیل واحدهای مختلف همچون وزن، اندازه و ... نیز می‌توان کمک گرفت. به‌طور مثال، برای تبدیل کیلومتر به مایل کافیست در نوار جست‌وجوی گوگل km mile یا km in mile را تایپ کنید. به اين ترتيب با بهره‌گيري از گوگل، می‌توان همه واحدها را در کسری از ثانیه به یکدیگر تبدیل کرد.




- محاسبات ریاضی: برای انجام محاسبات ریاضی نیز می توان از گوگل کمک گرفت. مثلا برای محاسبه تانژانت یا پیدا کردن کسینوس کافیست عدد مورد نظر را داخل پرانتز بگذارید و عملیات مورد نظر را در مقابل آن بنویسید (براي مثال، cosم(10) يا sqrtم(100))

- جست‌وجوی کلمات مشابه: این نوع جست‌وجو برای افرادی مناسب است که اصطلاحات تخصصی رشته های مختلف را نمی‌دانند. به همین منظور، گوگل امکان استفاده از راهنما، لغت‌نامه و کلمات مشابه را به کاربر می‌دهد. به طور مثال، برای دانستن واژه‌ها، اصطلاحات یا حتی چگونگی انجام یک سری کارها در لینوکس می‌توانيد جست‌وجويي با قالب Linux ~Tutorial را انجام دهيد.

- حذف کلمات: هنگامی که مثلا به دنبال نرم‌افزاری می گردید و می خواهید انوع رایگان آن را پیدا کنید، می‌توانید با کمک علامت منها (-) و کلمه پولی (paid)، از گوگل بخواهید فقط میان نرم افزار های رایگان جست‌وجو کند. به‌عنوان مثال با وارد كردن عبارت كليدي software –paid، گوگل فقط نرم‌افزارهای رایگان را در نتیجه جست‌وجو فهرست خواهد کرد.

- دسترسی به سایت های مسدودشده: برای دسترسی به سایت های مسدود و به اصطلاح بلاک شده می توانید به ترتیب فرمول زیر عمل کنید:
نام سایت موردنظر : cache

- حذف سایت خاصی از نتایج جست‌وجو: گوگل به کاربرانش اجازه می‌دهد در جست‌وجوی عبارت موردنظر، سایت‌هایی که نمی‌خواهند را به راحتی فیلتر کنند. به طور مثال، شما به دنبال آی‌پاد می گردید اما تمایل ندارید سایت ویکی‌پدیا در نتایج جست‌وجوی شما ظاهر شود. برای این منظور، کلمه آی پاد را بنویسید و در مقابل آن علامت منها (-)، سپس واژه site: و در آخر سایت مورد نظر را تایپ کنید. با این فرمول در نتایج جست‌وجوی شما سایتی که مقابل عبارت Site: نوشته اید، نمایش داده نخواهد شد. مانند مثال زير:
ipod -site:wikipedia.org

- جست‌وجوی تیتر: فرمول intitle:tips for interior design روشی آسان برای جست‌وجوی تیتر مقالات و مطالب موجود در دنیای مجازی است. با نوشتن واژه intitle و قرار دادن دو نقطه مقابل آن می توان به جای نوشتن کلمات کلیدی برای جست‌وجوی مطلب خاصی کمک گرفت.

- جست‌وجوی URL: نحوه جست‌وجوی URL نیز همچون جست‌وجوی تیتر است. یعنی با نوشتن واژه inurl و قرار دادن : مقابل آن می‌توان به دنبال سایت‌های موردنظر گشت. براي مثال جست‌جوي inurl:tips for interior design سايت‌هايي را براي شما نمايش خواهد داد كه عبارت مورد نظر در آدرس URL آن‌ها قيد شده است.

- جست‌وجوی دانشگاهی گوگل: اگر به دنبال مقاله‌ای معتبر از دانشگاه‌ها یا موسسه‌های علمی پژوهشی معتبر دنیا هستید، می‌توانید از جست‌وجوی دانشگاهی گوگل با نشانی http://scholar.google.com استفاده كنید.

- دایرکتوری گوگل: استفاده از دایرکتوری گوگل برای فیلتر کردن کلمه مورد نظر به موضوعات مشخص، بسیار مفيد خواهد بود. به‌طور مثال، با نوشتن کلمه satrun و انتخاب گروه SCIENCE>ASTRONOMY، برای دایرکتوری گوگل مشخص می‌کنیم که فقط میان مطالب علمی و مرتبط با نجوم به دنبال این کلمه بگردد.

- کسب اطلاع از شرایط آب و هوایی: برای کسب اطلاع از شرایط آب و هوایی هر کدام از مناطق و شهرهای دنیا می‌توانید واژه weather و سپس نام شهر مورد نظر را وارد كنيد. به این ترتیب گوگل آب و هوای آن منطقه را برایتان نمایش خواهد داد. براي مثال، ما به جست‌وجوي وضعيت آب و هواي تهران پرداخته‌ايم:




- آگاهی از برنامه پرواز هواپیماها : کاربر با در دست داشتن شماره پرواز می تواند از وضعیت آن آگاه شود و دیگر به تماس با خط هوای موردنظر نیازی نیست. به طور مثال: delta flight 1587




جست‌وجو در سایت مشخص: گوگل تقریبا همه وب سایت‌های دنیای مجازی را ایندکس می‌کند. به همین دلیل، اگر به دنبال مطلب خاصی هستید و می‌دانید مثلا در سایت x وجود دارد، می‌توانید به راحتی با بهره‌گيري از نوار جست‌وجوی گوگل، آن را پیدا کنید. به این ترتیب که کلمه مورد نظر را بنویسد و در مقابل آن عبارت :Site و سپس نام سایت موردنظر را نیز تایپ کنید. با نوشتن این فرمول، گوگل در صفحه‌های مختلف سایت ذکر شده به دنبال واژه موردنظر شما می‌گردد.
به طور مثال: giveaway site:web.appstorm.net

- جست‌وجو میان سایت های مرتبط: کاربر می‌تواند با نوشتن کلمه related به معنای «مرتبط»، قرار دادن : در مقابل آن و تایپ آدرس سایت، همه سایت‌های مرتبط با وب‌سایت مورد نظر خود را پیدا کند. به طور مثال: related:www.wikipedia.org

البته اين موارد تنها نمونه‌هايي از قابليت‌هايي هستند كه موتور جست‌وجوي گوگل در اختيار شما مي‌گذارد. واقعيت اين است كه ما به دليل كمبود جا چاره‌اي جز انتخاب تعدادي از مفيدترين و عمومي‌ترين راهبردها براي ارايه در اين مقاله نداشتيم. اگر شما هم تكنيك‌هاي خوبي براي انجام جست‌وجوهاي كارامد در اينترنت سراغ داريد، حتما براي ما بفرستيد تا با اسم خودتان در اختيار ساير خوانندگان قرار دهيم.